Natuurvriendelijke tuin
Je eigen tuin kan ook een waardevol stukje natuur zijn! We geven je hier tips om je tuin tot een oase te maken voor dieren en planten.
De eerste stap
Tegels eruit, planten erin. Geef ruimte aan de natuur en plant inheemse, biologisch geteelde planten en bomen. Natuurlijk is het dan wel sllim om te letten op je bodem en de hoeveelheid zonlicht in je tuin. Heb je geen idee hoe je dat aan moet pakken? Sprinklr heeft een gratis tuincursus. Sowieso een fijne winkel voor biologische planten en zaden!
Als je een boom of plant wil kopen, let dan goed op dat deze duurzaam gekweekt wordt. Helaas zitten veel planten in reguliere tuincentra vol schadelijke bestrijdingsmiddelen. Kijk op biotuinwijzer.nl voor een verantwoorde kweker bij jou in de buurt of online.
Inheemse beplanting: heel belangrijk!
Biodiversiteit is de variatie aan leven in een bepaald gebied. Het gaat dus, onder meer, om alle insecten, planten, dieren en andere levensvormen bij elkaar. De biodiversiteit is een soort thermometer voor hoe goed het gaat met de natuur. Helaas staan heel veel soorten en leefgebieden wereldwijd onder druk door toedoen van de mens. In Nederland is de achteruitgang van het aantal soorten planten en dieren zelfs meer dan 80%.
Een belangrijke manier om de biodiversiteit in stand te houden is het toepassen van inheemse planten. Inheemse planten zijn plantensoorten die hier van nature voorkomen, en waar de hier voorkomende insecten en vogels dus ook van kunnen leven, omdat ze daar op aangepast zijn. Met inheemse planten kan een gevarieerde en sfeervolle tuinbeplanting worden gemaakt die er mooi uitziet voor mensen en ook goed is voor insecten en vogels. Exoten, daarentegen, zijn planten die hier van nature niet voorkomen, maar door menselijk toedoen in ons land zijn gekomen, bijvoorbeeld de hortensia. Exoten kunnen zich, door het ontbreken van natuurlijke vijanden, vaak snel vermeerderen en zijn daarom schadelijk voor de natuur. Ook dragen exoten weinig bij aan de biodiversiteit. In tegenstelling tot inheemse planten waar vaak veel meer soorten insecten, zoals bijen en zweefvliegen, op af komen.
Vermijd het gebruik van gif
Je bent vast niet met Roundup in de weer, maar ook natuurlijke middelen als azijn en groene zeep kunnen schadelijk zijn. Dus met azijn je tegels onkruidvrij maken is ook niet zo’n goed idee. Azijnzuur verzuurt de bodem, tast planten en insecten aan, en kan cementvoegen en natuursteen beschadigen. Bestrijd mieren niet met gif, maar houdt ze buiten de deur met natuurlijke middeltjes.
Een beetje rommelig
Maak je tuin niet te netjes. Juist onder stenen en oude bladeren vinden insecten een schuilplaats. Bovendien vormt organische materiaal uiteindelijk goede voeding voor je tuin. Maai minder en laat ‘onkruid’ staan. Hoe meer biodiversiteit boven de grond, hoe meer beestjes er onder de grond leven. Laat je gras dus lekker groeien en kijk eens wat er allemaal opkomt aan moois tussen het gras. Je zult zien dat de bodem koeler blijft en meer vocht vast kan houden. Laat ook ‘onkruid’ staan, verdiep je in welke plant er groeit en welke waarde dit heeft voor het ecosysteem. De paardenbloem bijvoorbeeld is een van de eerste voedselbronnen voor bijen. Daarnaast biedt deze plant ook voor onszelf veel gezondheidsvoordelen. Niet weghalen dus!
Plant een boom
Bomen zijn een geweldige aanvulling voor je tuin. Het biedt nestgelegenheid, schaduw, zorgt voor koelte en zuurstof en biedt voedsel aan vogels en andere dieren.
Kies bijvoorbeeld een van deze:
– Eenstijlige meidoorn, heeft in april prachtige witte bloemen en wordt bezocht door heel veel insecten. Vanwege zijn doorns vind je hem vaak in hagen. Vogels zijn dol op de bessen.
– Hazelaar, bloeit vroeg in het voorjaar met geelgroene katjes. De vruchten zijn eetbaar, ook vogels en kleine zoogdieren profiteren daarvan.
– Sporkehout, wordt ook wel Vuilboom genoemd. Een heel goede plant voor wilde bijen en vlinders en dus een zeer waardevolle toevoeging aan de biodiversiteit. De bessen zijn licht giftig en zouden een laxerende werking hebben, vandaar de naam vuilboom.
– Rode kornoelje is jaarrond een mooie struik. In het late voorjaar vanwege de bloei, in de herfst vanwege de zwarte bessen (niet voor menselijke consumptie), en in de winter vanwege de rode twijgen.
– Gelderse roos, is een inheems alternatief voor de exotische vlinderstruik. Naast vlinders trekken de witte bloemen (mei/juni) ook veel andere bestuivende insecten. De rode bessen zijn erg bitter en daardoor niet eetbaar voor mensen, maar vogels eten er heel graag van.
Nestgelegenheid
Denk ook aan nestgelegenheid voor vogels, vleermuizen, bijen en egels. Koop of bouw zelf huisjes voor deze dieren en let goed op hoe je ze moet plaatsen. Hoe meer inheemse planten er in jouw tuin staan, hoe meer kans je hebt dat er inderdaad dieren in je huisjes komen. Ze willen immers niet alleen een veilige plek, maar ook voedsel.
Water in je tuin
Water speelt een belangrijke rol in je tuin. Plaats een regenton en vang zoveel mogelijk regenwater op of koppel je regenpijp af en laat het water rechtstreeks in je tuin lopen, bijvoorbeeld in een wadi. Je kunt het zelfs in de ruimte onder een ingegraven trampoline laten lopen! Op deze manier ontlast je de riolen en komt regenwater meteen waar het bedoeld is: in de natuur. Let wel op of je grond snel genoeg water opneemt. Wil je meer weten? Kijk op de site van Milieucentraal voor tips en advies.
Afscheiding
In een tuin met een dichte muur of schutting kunnen egels en andere kleine dieren niet naar binnen. Wil je toch een schutting? Zorg er dan voor dat er onderaan een open stukje is, zodat kleine dieren erdoor kunnen. Of zaag een egelpoortje van ongeveer 14 bij 14 centimeter in je schutting.
Je kunt samen met je buren ook kiezen voor een schutting die deels open is. Daar kun je bloemen zaaien of lage struiken of kleine boompjes planten. Dat maakt je tuin speelser en zorgt voor verschillende hoogtes.
Een andere leuke optie: sla een paar palen in de grond en leg daar snoeihout tussen. Zo’n houtwal (of ril) is een fijne schuilplek voor kleine dieren en insecten.
Een goed alternatief voor een schutting is een haag. Denk aan planten zoals beuk, meidoorn, hulst of sleedoorn. In een haag kunnen vogels hun nest maken. Ook vlinders gebruiken de haag om zich voort te planten. Veel dieren vinden er een veilige plek en voedsel.
