Bermen en waterkanten

Bermen en waterkanten hebben één ding gemeen: er groeit, bloeit en leeft van alles. Als je goed kijkt, zie je niet alleen allerlei bloemen en planten, maar ook torren, kevertjes, spinnen, vlinders en bijen. Ook in en op het water is er leven. Behalve al dat moois vind je helaas ook vaak zwerfvuil in bermen en langs waterkanten. Maar daar is wat aan te doen! Kortom, weer veel te doen én te ontdekken deze week. Met op dag drie een challenge van Carla Dik-Faber, lid van de Tweede Kamer namens de ChristenUnie.

Download de nature challenge van deze week hier: Week 7 Bermen en waterkanten

Klaprozen. Foto: PxHere

Dag 1 – Langs de waterkant

Wat ga je doen: Je gaat op zoek naar dieren en planten in en bij het water.

In en om het water is veel leven te vinden. Dat werd vroeger mooi uitgebeeld op de schoolplaat van M.A. Koekoek. De moderne variant daarvan vind je hier: een interactief filmpje over het leven in en rond het water.

• Bekijk het filmpje leven in de sloot. Kies voor de virtuele tour (3 min.) of zoom in op de verschillende dieren die er te zien zijn.
• Maak een wandeling of fietstochtje naar een sloot, plas of vijver bij jou in de buurt. Bekijk wat er allemaal te zien is in, op en rond het water. Welke dieren zie je? Welke planten staan dichtbij of in het water? Is het water helder, of juist troebel?
• Neem een lege en schone glazen pot met deksel mee en schep daar wat water mee op. Laat het even staan en kijk of je er leven in ziet. Zwemmen er kleine beestjes in rond?
• Je kunt ook een schepnetje meenemen. Probeer daar maar eens iets mee te vangen.
• Gooi alles wat je vindt ook weer terug in het water!

Tip: Zie je kikkerdril in het water? Neem dat dan alvast mee voor de opdracht van morgen. Doe dit alleen als je een paar weken goed voor de kikkervisjes wil en kan zorgen!

Dag 2 – Kikkerdril

Wat ga je doen: Je gaat kikkerdril zoeken en thuis de metamorfose tot kikker bekijken

Van maart t/m juni kun je in sloten en plassen kikkerdril (eitjes van de kikker) vinden. Je mag een beetje van het kikkerdril van de groene kikker, de bruine kikker of de gewone pad mee naar huis nemen om thuis de verzorgen.

• Ga in een sloot of plas op zoek naar kikkerdril en neem het mee in een bakje met deksel of een glazen pot. Heb je gisteren al kikkerdril gevonden? Dan kun je meteen beginnen met het inrichten van je aquarium.
• Wat heb je nodig? In elk geval een glazen bak of aquarium, gevuld met slootwater, wat steentjes en zand, en wat planten uit de sloot. Zodra de kikkervisjes uit het kikkerdril komen, moet je beginnen met voeren. Ook moet je het water regelmatig verversen. Zorg tenslotte voor een steen of stuk hout dat boven het water uitsteekt. Dat kunnen de kikkervisjes, zodra ze longen krijgen, gebruiken om boven water adem te halen. Lees hier meer over het houden van kikkervisjes. Of bekijk dit duidelijke filmpje.
• Let op: zodra de kikkervisjes vier pootjes hebben en nog maar een kort staartje, moet je ze weer vrij laten op de plek waar je ze gevonden hebt!

Tip: Anneke van Wolfswinkel (schrijver en moeder van drie jongens) heeft een mooi boekje gemaakt met opdrachten rond kikkerdril en kikkervisjes. Je kunt het boekje hier downloaden: Van dril tot kikker_werkboekje

Tip: Liever geen kikkervisjes in huis? Maak dan vandaag een wandeling naar een andere plek met water in je buurt. Vind je hier dezelfde dieren en planten? Of juist niet? Hoe zien de oevers eruit? En is het water troebel of helder? Schep weer een beetje water op en kijk wat je erin vindt.

Dag 3 – Bonte bermen (door Carla Dik-Faber)

Wat ga je doen: Je gaat op zoek naar bloemen in bonte bermen

Op de fiets of (beter nog) wandelend valt er veel te ontdekken in de natuur. Juist als je wandelt, hoor, zie en ruik je veel meer. Op dit moment staan de bermen uitbundig in bloei. Je hoeft niet ver van huis te gaan om veel moois te ontdekken.

• Wandel langs de bonte bermen (let op fiets- en autoverkeer!) en kijk goed welke bloemen je ziet. Let niet alleen op de bloemen, maar ook op het blad. Als je kinderen hebt, is het leuk om samen te ontdekken.
• Fotografeer de bloemen en het blad en zoek de namen erbij. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld de app PlantNet.
• Aan veel namen herken je de vorm of toepassing van de plant. Zo werd smeerwortel gebruikt om wonden te verzorgen en kun je van fluitenkruid fluitjes maken. Kijk hier maar eens hoe dat moet.

Tip: De website floravannederland.nl is de online floragids van Nederland. Je vindt hier veel foto’s en videomateriaal met uitleg van biologen.

Tip: In bermen zie je nu ook veel vlinders. Hier vind je de 10 meest voorkomende vlinders nog eens op een rij.

Tip: Woon je in Gelderland of Utrecht? Loop dan eens een van de Klompenpaden in de buurt. Langs deze wandelroutes door boerenland vind je nu veel bloeiende planten. Kijk wel eerst even op de website voor informatie over aanpassingen vanwege de coronamaatregelen. Delen van wandelingen kunnen afgesloten zijn.

Dag 4 – Schone bermen

Wat ga je doen: Je gaat bijdragen aan schonere bermen in je buurt

Als je al een tijdje meedoet aan de nature challenge, is het je vast opgevallen dat er op veel plekken zwerfvuil ligt. Juist ook in bermen en aan waterkanten. Dat ziet er rommelig uit en is niet goed voor de natuur. Vogels en andere dieren kunnen het voor voedsel aanzien, en het vervuilt water en land. Maar daar is wat aan te doen! Als iedereen zijn eigen straat of buurt schoon houdt, is er al een stuk minder zwerfvuil!

• Maak een wandeling in je buurt en neem een afvalzak mee. Trek ook (tuin)handschoenen aan. Heb je een afvalgrijper? Neem die dan ook mee.
• Raap onderweg al het zwerfvuil op dat je ziet liggen. Blikjes, flesjes, stukken plastic en ander afval. Maak ook foto’s van elk stuk afval wat je vindt (zie de tips). Doe het afval vervolgens in je afvalzak en neem het mee naar huis of gooi de zakken meteen in een restafval container.
• Bekijk de website van jouw gemeente en zoek op zwerfvuil of zwerfafval. Sommige gemeenten bieden de mogelijkheid opruimmaterialen, zoals afvalgrijpers, te lenen. Maak gebruik van deze mogelijkheid en organiseer eens een opruimactie met je buurt!

Tip: Wil je vaker bijdragen aan een omgeving zonder zwerfvuil? Kies dan je eigen schoongebied en houd dit schoon. Ga hiervoor naar supportervanschoon.nl en klik op ‘jouw gemeente’. Vul je postcode in en geef op de kaart aan welk gebied jij schoon wil houden. Bijvoorbeeld je eigen straat, of een plantsoen in de buurt. Na je aanmelding kun je een gratis pakketje opruimmaterialen bestellen. Op de website is ook een afvalgrijper te bestellen.

Tip: Met de app Litterati kun je alle blikjes, flesjes en ander afval dat je vindt registreren. Hiermee kunnen fabrikanten gewezen worden op hun verantwoordelijkheid om verpakkingen terug te nemen.

Tip: A Rocha doet elk jaar mee aan de internationale schoonmaakdag World Cleanup Day. Dit jaar valt deze op 19 september. Zet deze datum vast in je agenda en sluit je aan bij een initiatief bij jou in de buurt!

Dag 5 – Water in de tuin

Wat ga je doen: Je gaat onderzoeken of er ruimte is voor meer water in je tuin.

Een natuurvriendelijke tuin heeft niet alleen planten, struiken en bomen die aantrekkelijk zijn voor insecten, vogels en andere dieren, maar ook ruimte voor water. Bijvoorbeeld een waterschaal voor vogels, of een (mini)vijver.

• Hoe ziet jou tuin eruit? Is er een plek waar vogels kunnen drinken? Vogels voeren kan het hele jaar door, maar water is ook belangrijk voor vogels, zeker in de zomer. Overweeg een waterschaal neer te zetten of op te hangen. Ververs het water regelmatig!
• Ook als je een kleine tuin hebt, is er vaak wel plek voor een kleine vijver. Dat trekt allerlei leven aan, en is een drinkplek voor vogels en insecten. Lees hier hoe je in een paar stappen een minivijver in je tuin realiseert: Waarom u ook een minivijver wilt.
• Heb je al een vijver in de tuin? Kijk dan eens wat er allemaal in en rond het water te vinden is. Neem de tijd om het eens rustig te observeren. Maak een paar mooie foto’s en deel ze via social media en gebruik #arochanaturechallenge.

Tip: Geen tuin, maar wel een balkon of terras? Ook daar is vaak wel ruimte voor een waterschaal. Lees hier meer over een natuurvriendelijke inrichting van je balkon.

Tip: Gebruik een regenton om regenwater op te vangen en gebruik het in droge zomers om je tuinplanten water te geven. Ook kamerplanten houden van regenwater!

Volg A Rocha op Twitter, Facebook of Instagram en deel wat je ziet! #arochanaturechallenge

A Rocha steunen? Geef een gift of word donateur! Ga voor meer informatie naar: arocha.nl/nl/steunen/

Pimpelmees bij waterschaal. Foto: Intratuin/Vogelbescherming